Het is het éérste waar fotograaf Michelle Urbiztondo aan denkt als ze de opdracht voor de Vrijheidsmaaltijden krijgt. Dit wordt een portretserie over haar moeder, een Filipijnse vrouw die in 1983 in Rotterdam aankomt om te werken, zodat ze geld naar huis kan sturen.

Alles wat bekend is, heeft ze achtergelaten. Haar land, haar cultuur en haar dan anderhalf jaar oude dochtertje.

Dat dochtertje is Michelle.

Tien jaar later reist Michelle haar moeder achterna. Ze komt aan in diezelfde stad waar het koud is, waar ze de taal niet spreekt, waar de mensen “Oh, ja joh?” zeggen en ze peen en uien eten.

Maar ze zijn weer samen.

En dan.

Hoe langer ze over het verhaal van haar moeder nadenkt, hoe zwaarder het voelt. Als iets ongrijpbaars dat ze niet in één maand, in één opdracht, aan kan en wil raken.

Niet nu.

Het verhaal van haar moeder, dat van immigranten, háár verhaal, dat gaat er komen. Straks, later, ooit. Maar het komt.

Het is tijdens een bezoekje aan Opa Ben (82), de zelfredzame opa van een vriendin, als ze besluit de hele serie over een andere boeg te gooien.

Want hoe vanzelfsprekend is zelfredzaamheid als je tachtig, negentig of misschien wel honderdéén wordt? Hoe normaal is het dat je op een bepaalde leeftijd nog alles zelf doet? En dat je zo’n yes-man blijft als Jim Carrey?

Of als Opa Ben.

Michelle: “Komt u effe een wijntje doen?”
Opa Ben:“Hoe laat ken ik me melden, meissie?”

Het zet haar aan het denken.

Want door de verhalen van haar schoonmoeder uit de ouderenzorg, kent Michelle ook de andere kant van de medaille. Zo zijn er de kille verzorgingstehuizen waar eenzaamheid op de loer ligt en goede gezondheid niet zomaar iets vanzelfsprekend blijkt te zijn.

Daar in die huiskamer van Opa Ben beseft Michelle dat zelfredzaamheid op leeftijd een vorm van vrijheid is, die we vaak over het het hoofd zien.

In haar serie ‘Meester over zichzelf’ portretteert ze Opa Ben, Meneer Benji, Mevrouw Olivia, Buurvrouw Schouten en Tante Dim.

Stuk voor stuk: ouderen die no matter what en zo lang als het kan hun áller-áller-áller-belangrijkste goed bewaren.

Vrijheid.

Je bekijkt de serie ‘Meester over zichzelf’ van Michelle Urbiztondo tot 1 juli 2023 in de VHM Gallery op Rotterdam Centraal.